GroenLeven is marktleider in het ontwikkelen van grootschalige zonne-energieprojecten in Nederland en heeft zich gespecialiseerd in zonneparken met dubbelfuncties zoals zonnedaken, carports en drijvende panelen op voormalige vuilstorten of zandafgravingen. In het Drentse Tynaarlo is in 2019 het eerste grootschalige drijvende zonnepark van Europa gerealiseerd op een zandwinplas. De 23.000 panelen leveren in totaal stroom voor zo’n 2.300 huishoudens.

Stormproof

De eerste ervaring met drijvende panelen deed het bedrijf op met een proefopstelling op een waterplas bij het Friese Oosterwolde. De speciale panelen laten licht door, zodat planten en dieren in het water minimale hinder ondervinden. De ontwikkelde constructie is uitgebreid getest om het milieu niet te belasten en tegelijkertijd wind en golven te kunnen weerstaan. ‘Bij storm bleken ze zo vast als een huis te liggen.’

Naar subsidievrij

Het innovatieve project was mogelijk dankzij een subsidie Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE) en een aanzienlijke cofinanciering van Triodos Groenfonds. ‘Daardoor konden we het zonnepark realiseren en ons verder ontwikkelen. Er is veel onderzoek nodig op technisch vlak, ecologisch, maatschappelijk en logistiek. Daar leren we van. Uiteindelijk verwacht ik dat we binnen drie tot vijf jaar geen subsidie voor zonne-energie meer nodig hebben omdat we steeds efficiënter zonneparken kunnen aanleggen.’ Pechtold verwijst naar de ontwikkeling van windenergie op zee die inmiddels ook op eigen benen kan staan. Hetzelfde geldt voor de aanleg van zonneparken in Spanje en dichter bij de evenaar. Het hoger aantal zonuren maakt dat parken daar al zonder subsidie uit kunnen.

Flora en fauna

GroenLeven houdt de gevolgen voor flora en fauna scherp in de gaten. Pechtold vertelt dat omwonenden voorzagen dat bijvoorbeeld ganzen de plassen zouden mijden. Het tegendeel is het geval, zo blijkt. De zandwinplassen worden slechts deels van drijvende panelen voorzien, op de windluwe plekken strijken juist meer watervogels neer dan voorheen. De ervaring opgedaan in Tynaarlo krijgt een vervolg met de aanleg van zonneparken op enkele plassen bij Zwolle die aan ruim zesduizend huishoudens stroom leveren. Nog grotere parken liggen in het verschiet.

Dubbelgebruik

Tynaarlo was voor GroenLeven een belangrijke stap op de route naar een fossielvrij Nederland. Het zijn noodzakelijke opstapjes naar de volledige omschakeling van fossiel opgewekte energie naar duurzaam, schetst Pechtold. De oprichters van GroenLeven realiseerden zich dat maatschappelijk draagvlak onmisbaar is. Met Google Earth keken ze naar Nederland op zoek naar plekken waar dubbelgebruik mogelijk zou zijn, zoals op daken, parkeerplaatsen, vuilstorten, industrieterreinen en water. Die aanpak loont. Uit dit onderzoek blijkt dat er nog volop ruimte is voor het bijplaatsen van zonnepanelen zonder dat het een inbreuk doet op landschap en natuur.

Singapore aan de Noordzee

GroenLeven heeft inmiddels het initiatief genomen alle betrokken partijen om tafel te krijgen. ‘We staan voor een enorme uitdaging. De doelen voor groene energie in 2020 halen we zeker niet, laten we dan in elk geval de afspraken voor 2030 zien na te komen. Niet voor niets spreken we van een energietransitie, ik geloof dat we in een verandering van tijdperk leven. Dan heeft nooit één iemand de hele waarheid in pacht. We zullen moeten samenwerken.’

Pechtold vergelijkt de uitdaging waar de samenleving voor staat met het lopen van een marathon op verkeerde schoenen en zonder drankposten. ‘Nederland is het Singapore aan de Noordzee, we zijn het dichtst bevolkte land van Europa. Om dan 90 procent van onze energiebehoefte uit zon en wind te halen is een geweldige opgave. Als GroenLeven lopen we daar niet voor weg.’ Het drijvende zonnepark in Tynaarlo is van grote waarde om de expertise verder uit te bouwen. ‘Er is een belangrijke stap gezet in de energietransitie.’