Stel: je hebt zorg nodig, maar jouw dorp biedt die zorg niet. Moet je dan verhuizen? In het Brabantse dorp Dorst hoeft dat niet meer: daar openden twee ondernemers Crataegus, een kleinschalig zorgcomplex waar mensen dichtbij hun thuis kunnen blijven wonen.

Iets heel anders: ieder jaar worden er in Nederland ruim een miljoen fietsen bij het grofvuil gezet, of ze worden achtergelaten op de plek waar ze het begaven. Hartstikke zonde natuurlijk, maar Roetz-Bikes brengt daar verandering in. Het sociale bedrijf tovert oude wrakken om tot trendy stadsfietsen.

En wat dacht je van Sprinklr, een webshop voor biologische tuinplanten en duurzame kamerplanten, met het hart op de juiste plaats? Zomaar drie voorbeelden van inspirerende initiatieven die mede mogelijk zijn gemaakt door spaargeld. Misschien wel jouw spaargeld! Hoe zit dat precies?

De rol van een bank

Laten we bij de basis beginnen: een bank bewaart jouw spaargeld niet alleen veilig, maar leent een aanzienlijk deel ervan ook uit. Bijvoorbeeld aan ondernemers die willen uitbreiden, verduurzamen of een bepaald project willen financieren. Of aan mensen die een woning willen kopen. Daar komt het fenomeen spaarrente ook vandaan: kredietnemers betalen een vergoeding voor het geld dat zij lenen in de vorm van rente. Een bank deelt die rente vervolgens met hun spaarders, na aftrek van onder andere bedrijfskosten en een vergoeding voor de risico’s die de bank zelf loopt.

Spaargeld voor positieve verandering

Triodos Bank leent jouw spaargeld ook uit, met één belangrijk verschil ten opzichte van de meeste banken in Nederland: wij zorgen ervoor dat jouw spaargeld uitsluitend positieve impact maakt. Dat doen we door spaargeld alleen uit te lenen aan bedrijven en initiatieven die bijdragen aan een duurzamere, inclusievere en toekomstbestendige samenleving. Van inspirerende zorginitiatieven tot innovatieve technologieën die de energietransitie verder helpen. En dat doen we al sinds onze oprichting in 1980.

Duurzaamheidseisen en financiële voorwaarden

Hoe we dat precies doen? Marlou Janssens, relatiemanager bij Triodos Bank en verantwoordelijk voor het verstrekken van leningen aan duurzame en sociale ondernemers, legt uit: “Iedere financiering leggen we langs de duurzame maatlat en moet aan een aantal eisen voldoen. Ten eerste moet het bijdragen aan één (of meerdere) van de vijf transitiethema’s die wij belangrijk vinden: voedsel, grondstoffen, energie, welzijn en sociale cohesie.”

Op het gebied van welzijn financieren we bijvoorbeeld initiatieven die menswaardige zorg leveren of mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt van werk voorzien. Bij de energietransitie gaat het bijvoorbeeld om technologieën die de energietransitie verder helpen, zoals superbatterijen. Janssens: “Waar het uiteindelijk om draait, is dat de financieringen bijdragen aan onze missie: het verhogen van de levenskwaliteit van mensen en het creëren van een menswaardige en toekomstbestendige samenleving.”

De aanjagers financieren

Daarom zijn we uiteraard kritisch over wat we wel en niet financieren. De criteria waarop we financieringsaanvragen toetsen, worden dan ook regelmatig aangepast en aangescherpt, op basis van ontwikkelingen in de markt. “Een aantal jaar geleden investeerden we bijvoorbeeld nog volop in zonne- en windparken, nu verschuift de focus naar nieuwere technologieën. Voorheen investeerden we al in glastuinbouwprojecten als deze aan biologische normen voldeden, tegenwoordig eisen we ook dat de kassen klimaatneutraal zijn. Ook voor de intensieve veehouderij zijn we strenger geworden: bedrijven uit deze sector moeten tegenwoordig niet aan biologische, maar aan biologisch-dynamische normen voldoen. Waar het ons om gaat, is dat we aanjagers en voorlopers financieren.”

Als een financieringsaanvraag aansluit bij de missie van Triodos Bank, betekent dat echter niet automatisch groen licht. Ondernemers moeten ook aan een aantal financiële voorwaarden voldoen. Een onderneming moet bijvoorbeeld financieel stabiel zijn. En de verhouding tussen het geld dat een ondernemer leent en zelf inbrengt (de zogeheten solvabiliteit) moet ook in orde zijn. “We lenen immers het spaargeld van onze klanten uit”, aldus Janssens. “We moeten dus genoeg vertrouwen hebben in de visie en strategie van de ondernemer, hoe het bedrijf ervoor staat en dat de lening wordt terugbetaald.”

In gesprek met ondernemers

Het wel of niet verstrekken van een lening leidt elke week weer tot dilemma’s en (goedaardige) discussies op de werkvloer, vertelt Janssens. “Soms is het allemaal niet zo zwart-wit”, zegt ze. “Denk bijvoorbeeld aan een sociaal ondernemer die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk helpt. Financieren we die alleen als het werk dat deze mensen doen óók een duurzaam karakter heeft? Of is het feit dat de ondernemer deze mensen aan werk helpt al genoeg? Een positief effect op het ene vlak, moet natuurlijk geen negatieve effecten hebben op een ander vlak.”

Het helpt dan om met de ondernemers zelf in gesprek te gaan, vertelt ze. Dat doen de relatiemanagers van Triodos Bank dan ook regelmatig: “Wat is hun visie en missie op het gebied van (sociale) duurzaamheid? En wat zijn hun plannen en ambities op dit gebied voor de toekomst? Zulke gesprekken helpen ons om de juiste keuzes te maken. En bijkomend voordeel: zo kunnen we ondernemers meteen stimuleren om nóg meer positieve impact te maken.”

Leningen die verschil maken

Janssens en haar collega-relatiemanagers mochten inmiddels duizenden leningen verstrekken aan ondernemers en projecten die het verschil maken. Zoals De Grote Kreek, het eerste biobased zorggebouw van Nederland. En Nuud Care, een inspirerend bedrijf dat een vegan alternatief voor deodorant op de markt bracht. Of wat dacht je van Maakgemeenschap De Hoop in Zaandam? Een plek voor zowel creatieve makers als nieuwe Nederlanders die tussen wal en schip dreigen te vallen. Janssens: “Ik vind het echt mooi en waardevol werk om (via financieringen) een steentje bij te kunnen dragen aan dit soort initiatieven. Impact Spots vind ik ook zo’n inspirerend voorbeeld. Op hun sociale werkplaats kunnen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt wél aan de slag en maken ze prachtige bijenhotels.”

Het belang van transparantie

Benieuwd naar wat we nog meer financieren? Daar zijn we transparant over. Op De Kleur van Geld en in de Triodos Mobiel Bankieren-app publiceren we bijvoorbeeld regelmatig artikelen over de ondernemers en projecten die we financieren. En in ons jaarverslag zetten we elk jaar gedetailleerd uiteen hoeveel geld er naar welke sectoren gaat. En misschien wel de leukste optie om te onderzoeken wat er met je spaargeld gebeurt: Mijn Geld Gaat Goed. Daar vind je alle 5.500+ lopende financieringen aan duurzame projecten en ondernemers, compleet met een korte beschrijving ervan.

De verregaande transparantie van Triodos Bank is uniek in Nederland. En ontzettend belangrijk, zegt Janssens: “Klanten vertrouwen hun spaargeld aan ons toe, dat is niet niks. Dan hebben zij ook het recht om te weten hoe we het inzetten voor positieve verandering.” Dat is overigens niet alleen een recht, het kan ook gewoon erg leuk en inspirerend zijn. Via Mijn Geld Gaat Goed kunnen spaarders bijvoorbeeld precies opzoeken welke ondernemers we bij hen in de buurt hebben gefinancierd. “Misschien is er wel een mooi burgerinitiatief in jouw buurt, waar je een steentje aan bij kan dragen. Of een duurzame winkel waar je wat vaker boodschappen kan doen”, aldus Janssens. ”Zo kun je als spaarder nóg meer positieve impact maken.”