Mehrdad groeide op in Iran. Hij woonde in de hoofdstad Teheran, maar in de zomer bezochten ze zijn grootouders. Zij woonden in de bergen van Noord-Iran, in een hut van houten palen en klei. ’s Avonds zat hij samen met zijn familie en buren rond een kampvuur. “We stonden daar echt in contact met de natuur om ons heen”, zegt hij. “Dat mis ik soms in de stad.” Mehrdad en Fleur woonden lange tijd in het hartje Utrecht, maar hun nieuwe woning staat naast de weilanden van Culemborg en moet in juni klaar zijn.
Het nieuwe huis doet hem op meerdere manieren denken aan zijn jeugd in Iran. “Dit huis is natuurlijk veel luxer, wat dat betreft is het niet te vergelijken. Maar de vorm van het huis, de 13 houten palen (gemaakt van Douglas hout uit Nederland, red.) die het skelet vormen en de trap van klei (zie kader verderop, red.) herinneren me wel aan die tijd.” Fleur en Mehrdad kozen tijdens de ontwerpfase voor een 12-hoekig huis. Het heeft iets weg van een koepel, maar net niet helemaal. “We wilden geen copy-paste huis, zoals we het gekscherend noemen”, vertelt Fleur. “We wilden iets unieks en alternatiefs.”
Opgroeien in een groene omgeving
Fleur en Mehrdad ontmoetten elkaar in Thailand, waar ze allebei aan het backpacken waren. Enkele jaren later kwam Mehrdad naar Nederland, om samen te wonen met Fleur. Duurzaam wonen, in een groene omgeving, was altijd al een wens van hen. “Ik groeide op in het zuiden van het land. Op een boerderij, met groen om me heen”, zegt Fleur. “Zo’n woonomgeving beeldde ik me ook in voor de toekomst.”
De wens voor een duurzaam huis ontstond tijdens de vele gesprekken die ze over duurzaamheid en klimaatverandering hadden, vertelt Mehrdad: “We vinden allebei dat overheden stappen moeten zetten om de wereld te verduurzamen. Maar dat kan je niet verwachten als je zelf helemaal niets doet. Wij moeten het zelf ook in de praktijk brengen, op kleine schaal en binnen onze eigen invloedsfeer.”
Duurzame muren van kalkhennep
En dat lukte. Het huis van Fleur en Mehrdad is op alle fronten duurzaam. Bijvoorbeeld in het materiaalgebruik. Mehrdad wijst naar de muren: “Die zijn gemaakt van kalkhennep, een duurzaam materiaal dat de Romeinen zelfs al gebruikten om stevige gebouwen neer te zetten. Als je het goed aanpakt, blijven kalkhennep-gebouwen honderden jaar staan.” Kalkhennep is (zoals de naam al doet vermoeden) een combinatie van kalk en hennep, plus een aantal mineralen. Bij de productie van kalk komt veel minder CO2 vrij dan bij cementproductie. En hennep neemt CO2 op tijdens het groeiproces. Door de hennep vervolgens te gebruiken in de bouw, sla je die CO2 als het ware op.
De kalkhennep muren zijn ongeveer 45 centimeter dik en dienen als buitenwand, binnenwand én isolatiemateriaal. “En het reguleert de luchtvochtigheid in huis”, aldus Mehrdad. “Toekomstige buren van ons, die hier ook een huis gaan bouwen, vonden het zo’n mooi materiaal dat ze het ook gaan gebruiken voor hun muren.” Fleur en Mehrdad maakten de kalkhennep-muren zelf, samen met familie, vrienden en hun vaste bouwteam. Dat ging als volgt: de kalk, hennep en mineralen werden op locatie gemixt en in grote, plastic mallen gegoten. Vervolgens was het een kwestie van aanstampen. Dat duurde ruim een week. “Als het eerste blok (van ongeveer een meter hoog) goed was aangestampt, zetten we de volgende mal erbovenop en gingen we weer verder”, aldus Mehrdad. “We eindigden op steigers, om de laatste stukken van de muren aan te stampen.”
Een passief huis
Ook voor de andere onderdelen van het huis gebruikten ze zoveel mogelijk duurzame materialen. De dakpannen zijn bijvoorbeeld gemaakt van rood cederhout. Op het dak zijn ook zonnepanelen geïnstalleerd, met ertussen een sedumdak. De steunpalen van het huis zijn gemaakt van Douglas hout uit Nederland. De fundering-plaat is gemaakt van geopolymeerbeton, ofwel cementvrij beton, wat ook een bijzonder duurzaam materiaal is. Schattingen over de daadwerkelijke CO2-reductie die je ermee realiseert, lopen uiteen. Maar het ligt volgens experts tussen de 40 en 80 procent ten opzichte van 'normaal' beton.
De kozijnen van het huis zijn gemaakt van Finti hout, een houtsoort met een hoge isolatiewaarde. Mede door deze kozijnen is het huis van Fleur en Mehrdad een passief huis geworden. Een passief huis maakt zoveel mogelijk gebruik van passieve energie, zoals de warmte van de zon. Hierdoor is de energievraag van het huis heel laag. Fleur legt uit wat daarvoor nodig is: “Het huis moet bijvoorbeeld heel goed geïsoleerd zijn, daarom zijn onze ramen gemaakt van vacuümglas. En het huis moet helemaal luchtdicht zijn, uiteraard wel met goede ventilatie. We hebben zelfs op de oriëntatie van het huis gelet, zodat we in de winter optimaal gebruik kunnen maken van de warmte van de zon. In de zomer blokken we een deel van die warmte juist, door bomen voor het raam te planten (die in de winter hun bladeren verliezen).”
Het huis van Fleur en Mehrdad heeft door deze maatregelen zelfs geen warmtepomp nodig om de temperatuur in huis te reguleren. “Maar om een vergunning te krijgen voor de bouw, moesten we toch een warmtepomp in het ontwerp opnemen”, zegt Mehrdad. “Daarom hebben we nu een lucht-lucht warmtepomp. Misschien gebruiken we hem even in de koudste weken van het jaar, maar in principe is dat niet eens nodig.”
Hulp van de buren
Het realiseren van hun droomhuis was een behoorlijke uitdaging. Ten eerste om de kosten. “Duurzaam is duurder, zo is het momenteel nu eenmaal”, zegt Fleur. Een andere uitdaging was de hoeveelheid keuzes die Fleur en Mehrdad in de afgelopen tijd moesten maken. “We hebben allebei een fulltime baan, maar deden in principe alles zelf”, zegt Mehrdad. “Onze avonden en weekenden besteedden we daarom vaak aan inlezen, onderzoek doen, keuzes maken en bestellingen doen. Het was veel en uitdagend werk, maar gelukkig vinden we het allebei erg leuk om te doen.”
Daarnaast konden Fleur en Mehrdad altijd rekenen op de hulp van hun nieuwe buren. De woning staat namelijk op een bijzonder stukje grond in Culemborg, waar nog veel meer experimentele woningen te vinden zijn: Pioniersveld Parijsch. Jorn Mols is de initiatiefnemer van het buurtje. Het idee: bewoners ontwerpen en bouwen hun woning helemaal zelf (zonder aannemer dus) en experimenteren daarbij met zaken als duurzame energie, duurzame materialen en nieuwe bouwtechnieken. Zo staat er ook een Paalwoning op het Pioniersveld, die op hergebruikte meerpalen staat. De Alpenhut wordt momenteel gebouwd, met een boom in het midden van het huis.
Inspiratie en kennis genoeg dus op het Pioniersveld. Fleur en Mehrdad maakten er dankbaar gebruik van. “We konden altijd aankloppen bij Jorn of de andere bewoners, voor advies of een korte brainstorm. Daar hebben we ontzettend veel van geleerd.”
Bedankt voor je reactie!
Bevestig je reactie door op de link in je e-mail te klikken.