Triodos belegt grofweg op drie manieren: in aandelen, in obligaties en met directe investeringen in bedrijven en projecten. Momenteel worden die állemaal geraakt door wat er gaande is in de wereld. En dat is bijzonder, zegt Kuiper: “Normaal gesproken blijven onze directe investeringen stabiel presteren als er onrust is op de aandelenmarkt en vice versa. Soms zijn het juist de obligaties die tijdelijk minder goed presteren. Maar nu worden alle drie de categorieën beïnvloed.”

Dalingen op de aandelenmarkt

Wat is er precies aan de hand? Ten eerste zorgden de inflatie en stijgende rente op de kapitaalmarkt voor sterke dalingen op de aandelenbeurzen. De aandelenmarkt reageert altijd op dergelijke ontwikkelingen, maar dat werd de afgelopen maanden versterkt door de oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan. “Verder verhoogden de centrale banken de rente. Een dusdanige verhoging is sinds de financiële crisis van 2008 niet meer voorgekomen en zorgt nu voor veel onrust.”

Ook de obligaties waarin Triodos belegt worden geraakt door die stijgende rente. En dat terwijl die traditioneel juist heel stabiel presteren. Kuiper legt uit hoe dat zit: “Wanneer je leningen uitzet tegen een vaste rente en voor een bepaalde periode, maar de rente op de kapitaalmarkt stijgt tijdens die periode, dan daalt de waardering van je lening. De rente ervan is dan immers lager dan de rente die op dat moment geldt. Het gevolg is dat de obligaties in waarde dalen.”

De gevolgen van de inflatie en stijgende rente waren bijvoorbeeld goed te zien bij Triodos Groenfonds. “Normaal gesproken heeft het Groenfonds een positief rendement van 1 tot 3 procent”, aldus Kuiper. “Nu had het fonds sinds het begin van het jaar een negatief rendement van 6,5 procent, per einde juli. En eerder dit jaar was dat nog lager. Dat is natuurlijk erg vervelend voor onze beleggers.”

Maar perspectief is er gelukkig ook. De vraag naar projecten rondom duurzame energie, biologische landbouw en natuurontwikkeling is namelijk groter dan ooit. En de verwachting is dat die ook blijft stijgen. Daarom kan de hogere marktrente op den duur ook voordelig zijn. Bestaande leningen worden namelijk doorlopend afgelost en nieuwe projecten worden gefinancierd tegen de actuele marktrente. Dat betekent hogere rendementen en mooie investeringsmogelijkheden voor Triodos Groenfonds.

Duurzame energie en microfinanciering

De ontwikkelingen op de financiële markten (en in de wereld) hadden ook hun weerslag op de directe investeringen van Triodos. Al waren die gevolgen een stuk gevarieerder. Triodos Energy Transition Europe Fund scoorde bijvoorbeeld uitzonderlijk goed in het eerste halfjaar, met een positief rendement van maar liefst 16,8 procent. “Binnen dat fonds investeren we voornamelijk in bedrijven in de duurzame energiesector. Als de prijzen van brandstoffen en elektriciteit stijgen, hebben duurzame energiebedrijven daar natuurlijk voordeel van. Door de huidige energiecrisis is het ook duidelijker dan ooit dat de energietransitie sneller moet. Ook dat zien we terug in de resultaten.”

Triodos investeert daarnaast veel in microfinancieringsinstellingen, gevestigd in opkomende economieën, bijvoorbeeld in Azië of Latijns-Amerika. Ook daar viel het rendement de afgelopen maanden positief uit. Kuiper: “De coronapandemie had aanvankelijk een enorme impact op kleine ondernemers in deze landen. Die krabbelen nu op, merken we. We zien een enorme groei in economische activiteit en onze beleggingen laten goede, stabiele resultaten zien. Daar zijn we erg blij mee, want microleningen en toegang tot spaar- en betaalrekeningen zijn essentieel voor kleine ondernemers in opkomende economieën.”

Perverse winst in de fossiele energiesector

Over het algemeen waren de beleggingsresultaten van Triodos in de afgelopen maanden vergelijkbaar met die van de rest van de markt, maar wie inzoomt ziet toch wat verschillen. Sommige fondsen van Triodos die beleggen in beursgenoteerde bedrijven presteerden bijvoorbeeld minder goed dan de rest van de markt. Maar dat heeft een duidelijke reden, zegt Kuiper: “Het heeft alles te maken met onze visie, missie en ons strategische beleggingsbeleid. Kort gezegd: we willen uitsluitend duurzaam beleggen. Dat doen we aan de hand van een heldere visie op wat bijdraagt aan een duurzame samenleving en met strikte eisen en minimum standaarden. Dat betekent bijvoorbeeld dat we niet investeren in fossiele energiebedrijven. Laat het nu juist die bedrijven zijn die in de afgelopen maanden bijna perverse winsten hebben behaald en zo de resultaten van andere beleggingsfondsen enigszins opkrikten.”

“We hanteren bijvoorbeeld strikte minimumeisen als het gaat om beloningsbeleid. Onder andere om die reden zijn wij minder actief in de Verenigde Staten (en investeren we bijvoorbeeld ook niet in Tesla), waardoor onze fondsen in mindere mate hebben geprofiteerd van de hoge dollarkoers van de afgelopen maanden.”

Focus op positieve impact

De huidige ietwat slechtere prestaties van een aantal beleggingsfondsen ten opzichte van de rest van de markt zijn echter geen reden om de lange termijn beleggingsstrategie van Triodos te wijzigen, benadrukt Kuiper. “De duurzame transities waar wij ons met onze investeringen op richten, zijn nu belangrijker dan ooit. Onze strategische keuze om te beleggen in een duurzame toekomst blijft daarom fier overeind staan. Naast risico en rendement focussen we ons zoals altijd op de positieve bijdrage van ondernemingen op onze samenleving, ook in deze uitzonderlijke tijden.”

En dat werpt zijn vruchten af, merkt Kuiper. “De markt voor duurzame ondernemers en projecten waar wij in investeren, groeit. Het geld van onze beleggers doet actief zijn werk en de positieve impact die het teweeg brengt, zien onze mensen in hun contacten met duurzame ondernemers dagelijks terug. Het drukt zich momenteel helaas niet bij elk fonds uit in een positief rendement voor de belegger. Maar door onze duurzame investeringsstrategie hebben we een onverminderd vertrouwen in een gezond rendement op de langere termijn.”

Maatregelen treffen

De lange termijn beleggingsstrategie mag dan hetzelfde blijven, op de korte termijn sturen de fondsmanagers van Triodos op allerlei manieren bij, om een zo hoog mogelijk rendement voor beleggers te bewerkstelligen. Zo koos Triodos na de fikse daling op de aandelenmarkt voor een neutrale positie op het gebied van aandelen, terwijl het eerder juist voor onderwaardering koos. Dat betekent iets meer risico, maar ook een beter verwacht rendement. Door een neutrale positie in te nemen, profiteer je immers meer van de opleving op de aandelenmarkten.

Ondertussen ondervangen de fondsmanagers van Triodos de stijgende rente op de kapitaalmarkt door te sturen op een kortere looptijd van leningen. “Door bijvoorbeeld bij Triodos Groenfonds de looptijden van leningen relatief kort te houden. Daardoor kan het fonds na afloop van de looptijd sneller nieuwe leningen afsluiten, waarbij de nieuwe, hogere rente in rekening kan worden gebracht.”

Houd vol, houd vast

Hoe ontwikkelen de beleggingsresultaten zich in de aankomende maanden? Dat is en blijft lastig te voorspellen, juist door de huidige onzekerheid op de markt. Kuiper: “Daarom positioneren we ons met onze beursgenoteerde fondsen ook neutraal, omdat het beide kanten op kan gaan. In juli zagen we de aandelenbeurzen wat opkrabbelen. Dat had alles te maken met de verwachtingen voor het beleid van de centrale banken; de algemene aanname in de markt was dat verdere renteverhogingen van centrale banken minder agressief zouden zijn. En de bedrijfsresultaten wereldwijd pakten ook best goed uit. Daar reageerden de aandeelbeurzen positief op. Maar of dat aanhoudt? Dat is glazen bol kijken.”

“Het zal sterk afhangen van de ontwikkelingen in Oekraïne, een eventuele nieuwe corona-uitbraak, de torenhoge inflatie en hoelang die aanhoudt en of centrale banken toch met nog met agressievere maatregelen komen”, vervolgt ze. “Hoewel wij momenteel nog geen wereldwijde recessie verwachten, blijven de risico’s voor economische tegenvallers op de korte termijn aanzienlijk.”

Veel onzekerheid dus. Hoe ga je daar als belegger mee om? “Onze boodschap is: houd vol, houd vast en blijf investeren in een duurzame toekomst. Dat is juist nu belangrijk. Niemand vindt een negatief rendement leuk, wij ook niet. Maar het is verklaarbaar. We doen er bij Triodos alles aan om een zo hoog mogelijk rendement te realiseren, passend bij het risicoprofiel. Ondertussen blijven we (samen met onze beleggers) aan een duurzame en toekomstbestendige samenleving bouwen. Op de langere termijn hebben wij nog altijd het volste vertrouwen in een gezond rendement.”