“Als je een energieproject ontwikkelt en je laat de omgeving niet meeontwikkelen, wat ben je dan? Het is je taak als bedrijf om ook lokale mensen en het milieu te laten floreren”, zegt Keziah Kateregga. Ze is manager Sociale ontwikkeling en Duurzaamheid bij Frontier Energy. Het Deense bedrijf – waar Triodos Groenfonds in investeert – ontwikkelt duurzame energieprojecten in sub-Sahara Afrika. Tot nu toe zijn er achttien projecten met zon, wind of water afgerond, waarmee ze 105 megawatt vermogen per jaar opwekken. Ter vergelijking: in Nederland zouden we hiermee ruim 100.000 huishoudens van stroom kunnen voorzien.

Met eigen opwek van duurzame energie zijn de landen niet langer afhankelijk van geïmporteerde fossiele brandstoffen. Omdat Frontier Energy alleen een vergunning heeft voor opwekken en niet voor distribueren, hebben ze geen invloed op waar de energie terechtkomt – ze leveren aan het nationale net. Maar opvallend aan hun werkwijze is wel dat ze er alles aan doen om de directe omwonenden op andere manieren te laten profiteren.

Lokale vrouwelijke werknemers

Zo investeert het bedrijf flink in lokale teams, die nauw samenwerken met omwonenden van de projectlocatie. Die lokale teams betrekken vrouwen heel actief. In Oeganda is dit de verantwoordelijkheid van Kateregga. “Als we beginnen met de bouw, nemen we zo veel mogelijk mensen uit de directe omgeving in dienst, van wie gemiddeld 30 procent vrouw is.”

“Daarnaast stimuleren we vrouwen te komen wanneer we vergaderingen in de gemeenschap organiseren. Als we bij de eerste meeting de gemeenschap vertellen wat onze plannen zijn, komen daar vaak bijna alleen mannen op af, maar in de jaren dat het project vordert en we meer vertrouwen winnen, komen er steeds meer vrouwen. De economie in Oost- Afrika draait grotendeels op vrouwen – zij zaaien, oogsten en verkopen het voedsel terwijl ze water, brandhout en baby’s met zich meedragen – dus het is essentieel om hun mening te horen over wat de gemeenschap nodig heeft en welke uitdagingen er zijn.”

Bijen houden

Hoe doet Frontier dat, vertrouwen opbouwen? Ten eerste door met het lokale team al vroeg in de gemeenschappen aanwezig te zijn. “Als de eerste graafmachine komt, zijn wij al twee jaar ter plekke. Tijdens de hele duur van het project heeft mijn team contact met alle betrokken families. We houden in de gaten wat voor effect het project heeft op hun dagelijks leven. Mijn team monitort iedereen: hoe gaat het financieel, maar ook mentaal en sociaal?”

Daarnaast vraagt Frontier altijd aan de bewoners of ze hen ergens financieel mee vooruit kunnen helpen. “Vaak willen mensen vaardigheden aanleren – bijen houden, of fietsen of auto’s repareren. Bij Siti I en II, twee waterkrachtprojecten in Oost-Oeganda, bleek er bijvoorbeeld behoefte te zijn aan een kleermakersopleiding. Die hebben we gefaciliteerd en inmiddels zijn 57 vrouwen kleermaker geworden. Ze hebben ook een spaargroep gevormd, zodat ze elkaar tegen lage rente geld kunnen lenen om hun bedrijf uit te breiden. Nu kunnen ze schoolgeld betalen en in hun basisbehoeften voorzien. Deze groep floreert, ook nu ons energieproject klaar is.”