Je kunt de supermarkt niet doorlopen zonder pakjes en potjes van Nestlé en Danone tegen te komen. De voedselgiganten zitten achter bekende merken als Kitkat en Nespresso (Nestlé) en Danoontje en Activia-yoghurt (Danone). Daarnaast zijn ze groot in babyvoeding en flessenwater.

Nog een opvallende gelijkenis: beide multinationals hebben de afgelopen jaren duurzame stappen gezet. Toch beleggen de Triodos Impactfondsen alleen in Danone. Waarom?

Beleggingskeuzes

Iris Lether, duurzaamheidsanalist bij Triodos Investment Management, vertelt hoe dit soort beleggingskeuzes tot stand komen. “We beleggen volgens zeven transitiethema’s, waarvan wij geloven dat ze bijdragen aan een wereld die beter in balans is. Het kan gaan om bedrijven die duidelijk een duurzaam product maken, zoals windmolens, of bedrijven die zich bewegen in een transitie naar duurzamere producten en diensten.”

Danone hoort bij die tweede groep, onder het transitiethema duurzame voeding en landbouw. “Eerst kijken we kritisch naar wat een bedrijf doet in de praktijk. Als we oordelen dat ze de goede kant opgaan, onderzoeken we of ze voldoen aan onze minimumeisen.”

Die beslaan onderwerpen als menselijke waardigheid, dierproeven, ontbossing, genetische modificatie, gevaarlijke stoffen, water en corruptie. Als derde stap wordt bepaald of het bedrijf een goede beleggingsoptie is, aan de hand van een grondige analyse van financiële en duurzaamheidsfactoren.

Transitie naar plantaardig

Danone is door de selectie heengekomen, zegt Lether, omdat ze op een aantal punten sterke verbetering laten zien. “Het bedrijf verkoopt steeds meer plantaardige zuivel, wat beter is voor mens en milieu. En hun producten zijn grotendeels gezond.”

Ook werkt Danone eraan om de titel B-Corp te mogen dragen, een certificering voor bedrijven die voldoen aan bepaalde sociale en milieu-standaarden. “Sterk daaraan is dat er grondig wordt gekeken naar alle aspecten van een bedrijf. Dan heb je het over een duurzame bedrijfscultuur en niet slechts een onderdeeltje. Net als Triodos Bank zelf. Wij hebben geen manager duurzaamheid; het is de kern van al onze activiteiten.”

Dierenwelzijn

Ook qua dierenwelzijn heeft Danone een sprong gemaakt.  “In 2014 sloten we Danone nog uit van beleggingen, omdat ze voor een bedrijf dat zo groot is in zuivel maar weinig beleid en programma’s hadden om dierenwelzijn te verbeteren. Wij gaan altijd uit van de five freedoms voor dieren: vrijheid van honger en dorst, van ongemak, van pijn, van angst en vrijheid om normaal gedrag te vertonen. We kijken welke concrete programma’s een bedrijf heeft om deze vrijheden te garanderen in samenwerking met de veehouderijen zelf. Danone heeft die nu wel, en loopt er zelfs in voorop.”

Hoe zit het dan met flessenwater? Kun je een bedrijf dat water in plastic verkoopt wel duurzaam noemen? “Uiteraard vinden we kraanwater de beste optie, maar dat is niet overal drinkbaar en lekker”, zegt Lether. “Bovendien kost het maken van softdrinks en koffie ook veel water, dus dan zouden we dat beter ook niet kunnen drinken. Flessenwater is niet speciaal ‘onduurzaam’. Het zou natuurlijk een ander verhaal zijn als Danone haar water zou halen uit gebieden met waterschaarste, en de bronnen ontoegankelijk maakt. Dat is niet het geval. Daarnaast heeft het bedrijf relatief sterke doelstellingen om hun verpakkingen te verduurzamen.”

Controverses en genetische modificatie

Ook Nestlé beweegt zich in de goede richting, ziet Lether. “Ze richten zich steeds meer op gezonde producten en plantaardige vleesalternatieven.” Maar op twee punten loopt het spaak: controverses en genetische modificatie (GMO).

“Nestlé heeft goede programma’s en beleid op bijvoorbeeld mensenrechten en discriminatie, maar toch is het betrokken bij allerlei controverses op deze gebieden.” Zo wordt het bedrijf in verband gebracht met kinderarbeid en watervervuiling. “Nestlé is een van de grootste bedrijven ter wereld, dus het is logisch dat ze vaker met dit soort aantijgingen te maken krijgen. Toch vinden we de hoeveelheid controverses te groot. Een andere belangrijke reden om Nestlé uit te sluiten, is dat het bedrijf een groot deel van zijn inkomsten haalt uit sterk bewerkte voedingsmiddelen met grote hoeveelheden zout, suiker en vet.”

Danone is ook niet vrij van blaam; zo is het bedrijf in 2013 in verband gebracht met het aanprijzen van poedermelk ten koste van borstvoeding in landen als Indonesië en Turkije. “Maar dat is relatief lang geleden en Danone is veel minder bij dit soort aantijgingen betrokken dan andere babyvoedingproducenten. We stellen er als aandeelhouder ook vragen over en zorgen er zo voor dat het gesprek gevoerd wordt.”

Op het punt van genetische modificatie vraagt Triodos Bank een voorzichtige benadering. “We zien te veel risicofactoren, terwijl de voordelen niet overduidelijk zijn aangetoond. Het is nog onvoldoende duidelijk wat de langetermijneffecten zijn van GMO-gewassen op de biodiversiteit en gezondheid van mens en dier.” Daarom moeten bedrijven voorzichtig beleid hebben ten aanzien van het gebruik van GMO, producten met GMO duidelijk labelen en voldoende GMO-vrije alternatieven aanbieden. Danone voldoet daaraan, Nestlé niet.

Ook bij Danone kan nog veel verbeterd worden. Lether: “Zoals verpakkingsmateriaal verder terugbrengen, duurzame landbouw verder integreren en nog meer biologische producten introduceren. Laatst was hun amandelketen nog in opspraak.”

Een NGO uitte kritiek op onder andere Danone, vanwege het afnemen van amandelen uit Californië. Telers gebruiken daar vaak veel pesticiden, ten koste van de bijenpopulatie. “Danone zat al in een proces om over te stappen op alleen gecertificeerde ‘bijvriendelijke’ leveranciers. Deze druk heeft er, samen met vragen van ons, voor gezorgd dat dat proces in een stroomversnelling is gekomen.”

Headerbeeld: Danone

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op 1 mei 2020, en is bijgewerkt op 4 februari 2022.