De coronacrisis heeft de kledingindustrie hard geraakt. We kennen allemaal de beelden van lege winkelstraten en onzekere ondernemers, maar de impact van de crisis reikt veel verder dan dat. De wereldwijde kledingindustrie laat momenteel een zorgwekkend domino-effect zien, met de zwakste schakels in de keten als grootste verliezers. Toch legt deze tijd niet alleen de problemen bloot van het huidige systeem, het creëert ook nieuwe kansen en inzichten. Hoe kunnen we het tij keren?
Lange, complexe productieketen
Iris de Ruiter-Blom, relatiemanager bij Triodos Bank: “Om daar antwoord op te kunnen geven, moet je bij het begin beginnen: de productieketen. Voordat een kledingstuk bij ons in de kast belandt, is het al door meer dan honderd paar handen gegaan. Het wordt ontworpen, er wordt een grondstof verbouwd (red. de groeitijd van katoen is alleen al acht maanden), geplukt, gewassen, gesponnen, geweven, geverfd, genaaid, verpakt en vervoerd.
Dit lange en complexe proces wordt gevormd door een keten van allerlei bedrijven en mensen die naadloos op elkaar moet aansluiten om goed te functioneren. Als het slecht gaat met één partij voelen anderen dat meteen. Maar als alle schakels tegelijk geraakt worden, zoals nu, stort de keten als een kaartenhuis ineen.”
Wegvallen omzet
Het begon bij de consument die binnen moest blijven en z’n hand op de knip hield. Hierdoor kwamen fysieke retailers al snel in de problemen. Lonneke Verbunt, eigenaar van duurzame retailer BrandMission, zag in korte tijd een deel van haar omzet wegvallen. “Ik hield mijn hart vast. Ineens zat ik met lege winkels, openstaande rekeningen, een reeds ingekochte wintercollectie, doorbetaald personeel en geen enkel idee hoe lang de situatie nog zou duren.”
Gelukkig liep de webshop – op enkele weken na - goed door en kon ze met duurzame merken tot coulante betalings- en leveringsregelingen komen. “Daar ben ik dankbaar voor. Met elkaar meedenken is wel typisch iets van de duurzame wereld, denk ik. Veel bedrijven doen wat ze kunnen, voor zichzelf en anderen. Het komt vast goed. Maar het blijft natuurlijk een spannende tijd.”
Geannuleerde bestellingen
Ook Bert van Son, eigenaar van circulair denimmerk Mud Jeans, zag de omzet bij zijn verkooppunten wegvallen. “Vanaf het begin hebben we dagelijks persoonlijk contact gehad om waar mogelijk langere betaaltermijnen te hanteren en leveringen te spreiden. Ook met onze fabrieken zijn we tot goede oplossingen gekomen en vanzelfsprekend hebben we geen bestellingen geannuleerd”.
Toch is dit niet de norm. Een aantal maanden geleden kopte Fashion Revolution dat veel grote fast fashionmerken zonder pardon hun bestellingen bij fabrieken annuleerden, of ze weigerden te betalen voor reeds geproduceerde orders. Gevolg: een economische ramp in de grootste productielanden, die al hard waren geraakt door de pandemie en de tijdelijke sluiting van fabrieken als gevolg.
Door het acute gebrek aan inkomsten en financiële buffers kwamen miljoenen kledingwerkers – voornamelijk vrouwen – direct op straat te staan. Vaak zonder uitbetaling voor geleverd werk.
Systeemverandering
Gelukkig biedt deze crisis ook nieuwe perspectieven en kansen. Bij steeds meer mensen, van consumenten tot merken en producenten, lijkt het besef te groeien dat deze crisistijd kan leiden tot een grote systeemverandering.
Als alle schakels tegelijk geraakt worden, zoals nu, stort de keten als een kaartenhuis ineen
De Ruiter-Blom: “In tijden van crisis merk je dat mensen reflecteren op hun eigen handelen, zo ook op de herkomst van hun kleding. En dat wordt steeds sterker door een grotere mate van transparantie: we horen en zien steeds meer. Zo durven leveranciers op te staan tegen grote kledingmerken om hun, vaak schrijnende, verhaal te vertellen.
Maar ook de duurzame ondernemers in Nederland laten van zich horen. Juist zij kunnen als geen ander een antwoord geven op de consument die houvast zoekt, namelijk een kledingstuk die een eerlijke en schone keten heeft doorlopen. In deze crisis zijn het deze ondernemers die een extra sprintje trekken om die ene nieuwe consument te overtuigen dat het anders kan én moet.”
Corona en ondernemers
Hoe Triodos Bank je kan helpen
Het coronavirus zorgt voor zeer moeilijke tijden voor jou als ondernemer. Veel ondernemers zien hun inkomsten teruglopen of zelfs geheel verdwijnen. Dat geeft veel onzekerheid over bijvoorbeeld financieringen, betaaloplossingen en overheidsregelingen. Op onze speciale pagina voor ondernemers vind je een overzicht van de mogelijkheden.
Idealisme en flexibiliteit
Van Son ziet het idealisme en de flexibiliteit van duurzame ondernemers als een groot voordeel in deze tijd.
“Omdat we tijdloze kleding maken, zijn we niet gebonden aan trends, seizoenen en verplichte uitverkoop. Daardoor kunnen we klappen als deze goed opvangen en productiedeadlines uitstellen om onze leveranciers tegemoet te komen.”
Een andere grote kracht van duurzame bedrijven zit volgens hem in anders denken. “Vindingrijkheid en denken vanuit een model waar iedereen beter van wordt, zit in onze kern. We zijn ontzettend buigzaam. Zo hebben we deze tijd gebruikt om onze merkbasis aan te pakken en onze online positie te versterken. Ook hebben we gewerkt aan een nieuw circulair businessmodel waarbij we samen met onze retailers het leaseconcept van onze spijkerbroeken naar een hoger level tillen. Binnenkort wordt het gelanceerd.”
Lokaal en persoonlijk
Ook Verbunt herkent de kracht van idealen in crisistijd. “Omdat onze klanten zich verbonden voelen met onze missie en ons persoonlijk kennen, denken ze echt met ons mee en willen ze de winkel een hart onder de riem steken. Dat is geweldig om te zien”.
Ook met merken heeft ze persoonlijk contact. “Het met elkaar meedenken en samen nadenken over oplossingen is iets waarvan ik hoop dat het ook na de crisistijd blijft bestaan. We hebben elkaar keihard nodig, nu en in de toekomst.”
Een sterke keten vorm je samen
Deze tijd legt goed bloot dat een ieder-voor-zich-productieketen geen houdbaar systeem is, maar ook wat de krachten zijn van een eerlijke keten, waarin alle schakels samenwerken. Hoe zorgen we ervoor dat dit de norm wordt?
Het met elkaar meedenken en samen nadenken over oplossingen is iets waarvan ik hoop dat het ook na de crisistijd blijft bestaan
De Ruiter-Blom ziet ook een rol voor consument en overheid: “Transparantie is de sleutel tot succes. Het huidige systeem wordt hierdoor onder een vergrootglas gelegd en met die kennis hoop ik dat de consument vaker duurzaam kleding shopt. Een grotere vraag naar duurzame mode blijft nodig om de keten te verkorten en tot een eerlijkere verdeling van het geld te komen. Ook overheden moeten hierin hun rol pakken. Bijvoorbeeld door positieve prijsprikkels op verantwoord geproduceerde kleding. Laten we met z’n allen de eerlijke prijs voor onze kleding betalen. De honderd paar handen in de keten verdienen het.”
Post-coronatijdperk
Hoe het post-coronatijdperk precies ingevuld gaat worden, weet niemand. Sommigen zien deze periode als dé grote wake-up call, anderen denken dat we weer snel in oude werk- en consumptiepatronen vervallen.
Wat de afgelopen weken in ieder geval extra duidelijk maken, is dat we een positieve verandering zelf in de hand hebben. Als we ons bewust worden van de kracht van de keten en onze eigen rol daarin, gaan we andere keuzes maken. Keuzes waar niet alleen wij, maar iedereen beter van wordt. Bert van Son is optimistisch. “Volgens mij is de consument er klaar voor. Het is aan ons om hem een zetje te blijven geven”.
Van de happy few naar de happy many
Reset de economie - 5 bouwstenen
In deze crisis zie je de kracht van verbinding. Laten we die gebruiken. Van een economie die zich puur richt op winst en groei naar een economie die ondersteunt wat voor ons allemaal belangrijk is. Zoals een gezonde leefomgeving en hoe we menselijk met elkaar omgaan. Waarbij ondernemingen het evenwicht tussen de belangen van financiers, werknemers en toekomstige generaties in het oog houden. Zo zorgen we voor een economie die werkt voor iedereen en niet slechts voor een enkeling. Daarom financieren wij bijvoorbeeld organisaties die kwetsbare groepen (in arme landen) helpen aan krediet en daarmee perspectief.
In onze campagne ‘Reset de economie’ vormt dit een van de vijf bouwstenen voor de nieuwe economie. Laten we eindelijk de economie opnieuw uitvinden. Haar eerlijker, menselijker en groener maken. Een reset. Als dit niet het moment is om die te maken, wanneer dan wel?
Bedankt voor je reactie!
Bevestig je reactie door op de link in je e-mail te klikken.