Banken kunnen een belangrijke rol spelen. Ze hebben invloed op welke bedrijven wel of niet gefinancierd worden. En dus welke bedrijven groeien of niet. Om die rol goed te kunnen spelen, moet je als bank wetenhoeveel CO2-uitstoot je leningen en investeringen veroorzaken. Die meting heeft Triodos Bank in 2018 voor het eerst uitgevoerd. Dit deden we via de methode van het Platform for Carbon Accounting Financials (PCAF).

PCAF werd in 2015 door een groep Nederlandse financiële instellingen in het leven geroepen tijdens de Klimaatconferentie in Parijs. Waar leidde dat toe? En ondernemers die we financieren leggen we toch al langs een duurzame meetlat? James Niven van Triodos Bank legt het uit aan de hand van 7 vragen. Hij is verantwoordelijk voor het meten van en rapporteren over onze klimaatimpact. 

Waarom moeten banken meer weten over hun CO2-impact?

“Triodos Bank meet al jaren wat ze zelf uitstoot. Bijvoorbeeld het energieverbruik in onze gebouwen of de reizen van onze medewerkers. Maar dit is slechts een klein deel van onze totale voetafdruk. De uitstoot veroorzaakt via onze leningen en investeringen is veel groter. Dat is waar wij, via onze klanten, de meeste invloed hebben. En dat is wat we dit jaar voor het eerst hebben gerapporteerd.

Bijna alle klanten aan wie wij geld lenen of waarin wij investeren, stoten CO2 uit. We willen weten in welke hoeveelheden, zodat we transparant kunnen zijn over de klimaateffecten van onze leningen en investeringen.

We doen dit om betere klimaatdoelen te stellen. Daarnaast kunnen we laten zien aan onze klanten wat de invloed van Triodos Bank is op het beperken van de CO2-uitstoot. Je ziet als klant wat je met je spaargeld bijdraagt om het klimaat te beïnvloeden. Door dit precies te meten, kunnen banken en andere financiële instellingen met elkaar vergeleken worden."

Triodos Bank heeft voor het eerst haar CO2-uitstoot gemeten. Wat valt op?

“Triodos Bank financiert al sinds haar oprichting duurzame bedrijven. Gelukkig is dat terug te zien. We voorkomen veel uitstoot van CO2. Door de financiering van groene projecten, zoals windmolen- of zonneparken, financieren we de opwekking van hernieuwbare energie, die op termijn de behoefte aan energie uit fossiele brandstoffen moet verdringen.

Ook geloven we dat onze klanten over het algemeen relatief weinig echt uitstoten. Dus broeikasgassen die daadwerkelijk in de atmosfeer terechtkomen en bijdragen aan de mondiale temperatuurstijging. Dat komt omdat het bedrijven zijn die onze waarden delen zoals zorg voor het milieu, maar ook sociale inclusie en culturele ontwikkeling.

Uit de resultaten blijkt ook dat door het kleine aantal bos- en natuurprojecten die we financieren relatief veel CO2 uit de atmosfeer wordt opgenomen door bomen en graslanden.

Wij zijn een van de eerste banken die de CO2-impact van hun leningen en investeringen meet. Dat maakt het lastig om onze resultaten met die van andere banken te vergelijken. Maar gezien onze missie en de focus van onze financieringsactiviteiten gaan we ervan uit dat onze resultaten er gunstig uitspringen ten opzichte van de emissies van reguliere banken. We zijn van plan om deze verschillen in de toekomst verder te onderzoeken.”

Ligt Triodos op schema om bij te dragen aan de klimaatdoelen?

“We willen ervoor zorgen dat onze activiteiten en missies bijdragen aan de klimaatdoelen van Parijs. Daar is afgesproken de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5˚C.

De beoordeling die we nu hebben gemaakt is een eerste stap naar inzicht in het effect van onze leningen en investeringen. Hoewel we waarschijnlijk kunnen stellen dat de voetafdruk van ons werk gunstig is vergeleken met die van de meeste banken, kunnen we nog niet exact berekenen of we het doel van maximaal 1,5˚C-temperatuurstijging al halen. Daar moeten we nog meer werk voor verzetten. Samen met anderen, ontwikkelen we wetenschappelijke doelen, die ons zullen helpen om concrete doelen te stellen om die maximale temperatuurstijging binnen bereik te krijgen. Daarnaast gaan we de hoeveelheid uitstoot die we voorkomen en die wordt geabsorbeerd, verhogen.”

De daadwerkelijke CO2-uitstoot is veel lager dan de uitstoot die jullie voorkomen. Betekent dit dat Triodos een positieve invloed op het milieu heeft?

“Het is geen goed idee om de daadwerkelijke uitstoot die in de atmosfeer terechtkomt, weg te strepen tegen uitstoot die we voorkomen. Door de activiteiten van een landbouwbedrijf bijvoorbeeld komen er broeikasgassen in de atmosfeer terecht. Terwijl groene energie die door een zonneproject wordt opgewekt, de behoefte aan energie uit fossiele brandstoffen 'voorkomt'. Het zonneproject neemt in dit voorbeeld de uitstoot van broeikasgassen van het landbouwbedrijf namelijk niet weg uit de atmosfeer. Die blijven en dragen nog zeer lang bij aan de opwarming van de aarde.”

Waarom investeert Triodos Bank niet gewoon meer in bosbouw en natuurontwikkeling om broeikasgassen op te nemen?

“Bosbouw en natuurontwikkeling zijn zeer effectief om broeikasgassen uit de atmosfeer te verwijderen en zijn daarom een interessante optie om in te investeren. Maar het is geen langetermijnoplossing. De wereldgemeenschap moet eerst stoppen met een aantal dingen die intrinsiek slecht zijn voor het milieu, zoals de verbranding van fossiele brandstoffen. Daarnaast moeten we dan meer goede dingen gaan doen.

Verder zijn wij ervan overtuigd dat we ook culturele en sociale initiatieven moeten financieren voor een betere wereld. We voelen het als onze verantwoordelijkheid hen te helpen met vergroenen.”

Biologische landbouw is verantwoordelijk voor de hoogste CO2-uitstoot in de kredietportefeuille van Triodos Bank. Blijven jullie die projecten financieren?

“Wij denken dat voedsel op een compleet andere manier moet worden geproduceerd, verhandeld en geconsumeerd. Ons huidige systeem zorgt voor sociale ongelijkheid, brengt schade toe aan het milieu en is niet altijd gezond voor mensen.

> Lees ook "Waarom wij een nieuw voedselsysteem nodig hebben"

Wij investeren daarom in deze overgang naar duurzamere landbouwsystemen en consumptiepatronen. Bijvoorbeeld bedrijven die in de hele keten zitten en de natuur beschermen, eerlijkheid en transparantie bevorderen, de levensomstandigheden van boeren verbeteren en zorgvuldige consumptie stimuleren.

Tegelijkertijd willen we meer inzicht krijgen in de CO2-uitstoot die veroorzaakt wordt door biologische landbouw.”

Wat zijn de volgende stappen van Triodos Bank met betrekking tot haar CO2-uitstoot?

“In de eerste plaats wetenschappelijke doelen stellen. Daar werken we samen met deskundigen aan. We hebben deze doelen echt nodig zodat we nog meer weloverwogen beslissingen nemen over de vraag waar we geld aan uitlenen en in beleggen.

We zijn ook van plan om de kwaliteit van deze gegevens te verbeteren. We werken bijvoorbeeld samen met andere leden van de PCAF-groep en het Centraal Bureau voor de Statistiek aan een betere informatievoorziening over het energieverbruik van de woningen die we financieren.”