Als je wil weten wat het verhaal is achter je Kuyichi-jeans, moet je ze uittrekken. Aan de binnenkant staat een tekstje over de voordelen van biologisch katoen. Geen pesticiden, minder CO2-uitstoot. Daaronder staat ‘Kuyichi’, oftewel de inca-god van de regenboog. En weer daaronder, in even grote letters, de naam van de fabrikant. Soorty in Pakistan, in dit geval.

“Zij steken veel tijd in onze samenwerking”, zegt directeur Peter Schuitema. “Onze leveranciers doen continu onderzoek naar duurzame ontwikkelingen. Zo gebruiken ze voor de wassing, die broeken hun ‘gedragen’ look geeft, nu bijvoorbeeld een lasertechniek in plaats van chemicaliën. We mogen trots zijn op waar de broek gemaakt is. Het is geen geheim.”

Duurzaamheid als speerpunt

Duurzaamheid en eerlijke werkomstandigheden zijn vanaf het begin de speerpunten van Kuyichi geweest. Het merk werd in 2000 opgericht – onder andere door ontwikkelingsorganisatie Solidaridad – met als doel een positieve impact op de mode-industrie.

Schuitema, die uit de kledingindustrie komt, trad een jaar later in dienst. “Fairtrade zat toen in een ander jasje. Wij hebben laten zien dat zo ondernemen ook stoer kan zijn. En we zijn als eerste jeansmerk met biologisch katoen begonnen. Maar het clubje mensen met interesse in duurzame en eerlijke mode was nog klein.”

Lange tijd was het moeilijk om winst te maken. In 2015 ging Kuyichi failliet. Schuitema: “Dat was jammer en pijnlijk voor de grote groep mensen waarmee we werkten. Maar mijn compagnon Floortje Dessing en ik hebben het merk kunnen overnemen, zodat Kuyichi doorgaat. We zijn het precies zo gaan doen als we wilden.”

Geen label van leer

Kuyichi nieuwe stijl, hoe ziet dat eruit? “We zijn verdergegaan waar we ‘’gestopt’’ waren, maar hebben ook nieuwe dingen ingevoerd.” Zo zijn alle broeken nu vegan. Het label op de achterkant lijkt van leer, maar het is jacron: wasbaar gerecycled papier. “Naast jeans willen we alle basiskledingstukken gaan aanbieden, misschien ook ondergoed en sokken. En kinderjeans; die zijn nu nog bijna nergens duurzaam te krijgen.”

Veranderende mode

In Kuyichi’s eigen webshop worden items niet meer afgeprijsd. Bij kleding van het merk die in andere winkels ligt, heeft Schuitema dat niet zelf in de hand. “Maar we vragen het de winkels wel. En we bieden een alternatief; wanneer een jeans niet goed loopt, ruilen we die om tegen een ander product uit onze voorraad.”

Ook wordt er niet elk seizoen een nieuwe collectie uitgebracht. “De mode verandert echt niet zo snel. De skinny/straight en regular fit zullen nog jaren doorgaan. Zwarte jeans zijn volgend jaar nog steeds zwart.”

Oude broek wordt nieuwe broek

Wie een kledingstuk van Kuyichi koopt, draagt niet bij aan kinderarbeid, gedwongen arbeid of gebruik van pesticiden die schadelijk zijn voor het milieu én de mensen achter je jeans. De materialen die Kuyichi gebruikt (onder andere tencel, linnen en biologisch katoen) kosten minder water en/of produceren minder broeikasgassen dan conventionele katoen (de kledingindustrie stoot meer CO2 uit dan de luchtvaart en de scheepvaardij bij elkaar). Werken met gerecycled materiaal maakt dat positieve effect nog vele malen sterker. “Recycling is sowieso de next step”, volgens Schuitema. “Ook biologisch katoen moet immers verbouwd worden.”

Kleding hergebruiken klinkt heel logisch. Maar terwijl de kledingafvalberg drastisch groeit omdat we meer kleren afdanken, wordt van minder dan 1% nieuwe kleding gemaakt. Kledingbedrijven hebben inmiddels beloofd zich te zullen inzetten voor meer hergebruik, via Nederlandse (2016) en internationale (2018) afspraken. Maar er zijn nog flink wat drempels; gerecyclede stof is lastiger te maken, minder sterk en vaak duurder dan nieuwe stof. Schuitema: “Een merk dat op elke cent let, heeft zijn keuze dan al snel gemaakt.”

Verschillende recycletechnieken

Voor gerecyclede stof wordt oude kleding uit elkaar gehaald, waarna de vezels worden gemixt met nieuwe stof. Bij gerecycled polyester wordt gebruikt plastic versmolten tot dunne garens. “Jeans kunnen we nu nog met maximaal 25% gerecycled materiaal maken. Anders worden de vezels te kort en scheurt de broek te makkelijk. Da’s ook niet duurzaam. Een top kan je wel al volledig van gerecycled materiaal maken.”

Met kledinginzamelingbedrijf Sympany heeft Kuyichi gewerkt aan twee nieuwe gerecyclede jeans, die in november op de markt komen. Hiervoor zijn oude spijkerbroeken van allerlei merken verwerkt tot nieuwe stof. Een deel van de opbrengst gaat naar een opleidingstraject tot kledingmaker in Malawi. “We noemen het de meest sociale jeans ever. Ze worden heel mooi.”

Voor het eerst winst

En het financiële plaatje, ziet dat er inmiddels beter uit? “We hebben 2016 voor het eerst afgesloten met een kleine winst, en 2017 ook. Ons productieproces en de biologische katoen is wat duurder, maar dat rekenen we niet door aan de consument. Wij houden onze kosten laag met weinig overhead, geen enorm kantoor op een A-locatie, geen grote reclamecampagnes.” In plaats daarvan probeert Kuyichi op te vallen met samenwerkingen zoals die met Sympany, en met milieuorganisatie Justdiggit. Ontwerper Antoine Peters maakte een design voor twee shirts, waarvan de opbrengst naar Justdiggit gaat.

Achttien jaar na het begin van Kuyichi is het clubje mensen met interesse in eerlijke en duurzame mode nog steeds relatief klein, ziet Schuitema. “Maar je merkt dat mensen bewuster worden, jongeren vooral. De vegan-community groeit. Kuyichi is nog steeds klein en zeker vergeleken met een Levi’s nog een speldenprik. Maar wel een hele leuke.”

Fotografie: Pieter van den Boogert

> Bekijk al onze verhalen over duurzame kleding