Het gedruis op de Haarlemmerstraat verstomt zodra je de winkel Sukha binnenstapt. Hier geen flitsende neonreclame of rinkelende fietsbellen maar aardse tinten, zachte muziek en de geur van… Ja, van wat eigenlijk? “Jakzeep”, lacht eigenaar Irene Mertens. “Dat klinkt vies maar de geur is heerlijk. Met melk van een Nepalese buffel, de jak dus.”

Thuis breien

Veel van Sukha’s producten komen uit Nepal, waar ze gemaakt worden door vrouwen die anders werkeloos zouden zijn, of – misschien nog wel erger – voor een minimumloon in een fabriek moeten werken. “Bij ons krijgen ze eerlijk betaald voor hun werk en zijn ze veel vrijer: een vest breien hoeft niet in een sweat shop, dat kan ook gewoon thuis, bij de kinderen.”

Zo’n honderd Nepalese vrouwen werken voor Sukha. Ze breien, vlechten, naaien of ‘slingeren’, wat wil zeggen dat ze het best lopende product van de winkel maken: slingers in een mooi doosje. Irene reist vaak af naar Nepal, net als haar compagnon Sam IJsbrandy. Ze kennen alle vrouwen persoonlijk. “Alleen daarom al zou ik nooit iets doen wat niet in hun belang is.”

Iedereen krijgt een gelijke behandeling en er wordt goed gelet op werkomstandigheden. Dus géén gebruik van gevaarlijke, chemische bleek- of verfstoffen. Dat is ook veel beter voor het milieu trouwens. Alle stoffen en materialen, van de kasjmier voor truien tot het papier voor de verpakking, worden door Irene en Sam zelf ingekocht. Zo weten ze zeker dat het een goede oorsprong heeft.

Geen glitters

Dat betekent wel dat sommige producten simpelweg niet gemaakt kunnen worden. Iets met glitter bijvoorbeeld, of met felle kleuren. De chemische stoffen die daarvoor nodig zijn gebruiken ze bij Sukha niet. Ook is het niet mogelijk de mode te volgen want de productiesnelheid van kledingstukken is niet heel hoog: alles wordt met de hand gemaakt. Daarom letten ze er bij Sukha op dat hun kleding tijdloos is. Als je het nu koopt moet je het over een paar jaar nog steeds willen dragen.

En dat kán ook, bezweert Irene. “De kleding is van hoge kwaliteit en blijft dus lang mooi, in tegenstelling tot veel goedkope kleding die na een paar wasbeurten al uit elkaar valt.” Ze vindt het verbijsterend hoe het er in de reguliere kledingindustrie aan toe gaat. Ze maken kleding vaak met opzet zó dat het snel kapot gaat. Zodat mensen het weggooien en weer iets nieuws kopen. Met een frons: “Alles draait om winst. Ik heb lang gewerkt bij een grote winkelketen en op een gegeven moment had ik die onverantwoorde manier van produceren vaak genoeg gezien. Ik moest en zou bewijzen dat het anders kan.”

Hoe? Door een winkel te runnen waar de klanten voor honderd procent zeker weten dat het geld dat ze er uitgeven eerlijk wordt verdeeld. En dat wat ze kopen op een manier gemaakt is waar iedereen béter van wordt in plaats van slechter.

Het geheim van mooie dingen

En dat is gelukt. Hoewel bij Sukha de winst laag is. Bewust. “We hanteren heel andere marges dan de meeste winkels. Ik wil niet rijk worden ten koste van anderen. Wat niet betekent dat Sukha een liefdadigheidsinstelling is. Iedereen krijgt goed betaald voor zijn of haar werk. Ook ik.”

Dan moeten de prijzen wel een stuk hoger zijn, of niet soms? “Inderdaad. Spullen kosten hier iets meer dan in ‘normale’ winkels. Maar je weet wel dat je jaren vooruit kunt met dat handgebreide vest of die onverwoestbare leren tas. En bovendien krijg je de liefde die daarin zit er gratis bij.”

Een gedicht op een groot doek boven de toonbank van Sukha verwoord dat misschien nog wel het mooiste:

Het geheim van mooie dingen,
zit ‘m niet in naald of draad,
noch in de knoopjes, noch in de maat,
niet in het hout, kasjmier of katoen,
maar in de mensen die het maken,
en er stiekem hart en ziel in doen.

Doe je mee? Ga naar buythechange.nl

Tekst: Bo van Houwelingen
Fotografie: Sukha