Wapens, kernenergie, klimaatverandering, arbeidsomstandigheden, conflictmineralen. Allemaal onderdelen waarin je bewust of onbewust in kunt investeren. Triodos Bank voert hierover een kritische dialoog met bedrijven en overheden, waarin zes Triodos impactfondsen actief zijn, voldoen aan strenge criteria. Die worden dagelijks onderzocht door de onderzoeksafdeling Triodos Research.

1. De voorselectie: tenminste 50% van de omzet uit duurzame producten

Naast Triodos Bank Private Banking zijn er zes duurzame Triodos impactfondsen die beleggen in bedrijven en overheden. In 2015 ging het in totaal om 280 bedrijven. Twee derde daarvan behoort tot de grootste multinationals ter wereld. De overige een derde zijn duurzame koplopers: vaak middelgrote bedrijven die tenminste 50% van hun omzet halen uit duurzame producten of diensten. Vestas hoort tot deze laatste categorie.

“Vestas ontwikkelt windturbines en windmolenparken”, vertelt Arthur van Mansvelt van Triodos Research. “Niet zo gek dus dat het bedrijf ruimschoots voldoet aan de 50%-norm.” Bij het vinden en selecteren van duurzame koplopers zoals Vestas, maken de Triodos impactfondsen gebruik van de analyses van Sustainalytics. Dat bureau licht bedrijven door op het gebied van duurzaamheid.

Van Mansvelt: “We volgen Vestas al ruim 15 jaar en we beleggen er sinds 2009 in. Dat doen we onder meer met Triodos Pioneer Impact Fund dat zich richt op duurzame koplopers. Ook Triodos Private Banking is bij het bedrijf betrokken. Ieder bedrijf waarin we beleggen, beoordelen we elke drie jaar weer volledig opnieuw.”

Dat geldt ook voor Vestas. Van Mansvelt: “De laatste herbeoordeling vond plaats in 2015. Soms voeren we bij bedrijven ook een tussentijdse herbeoordeling uit. Dat is het geval wanneer er twijfels ontstaan rond de duurzame intenties en prestaties. Bijvoorbeeld na publicaties in de pers of rapporten van maatschappelijke organisaties.”

2. De toets: 21 minimumeisen van Triodos Bank

De bedrijven die door de voorselectie heenkomen, worden diepgaand beoordeeld. Van Mansvelt: “Bij onze analyse hanteren we 20 zeer strikte minimumeisen. Die hebben betrekking op onderwerpen als wapens, kernenergie, tabak en gokken. We willen zeker weten dat de bedrijven waarin we beleggen, op geen enkele manier zijn betrokken bij dat soort activiteiten. Verder zijn er strikte eisen op het gebied van onder meer arbeidsomstandigheden, mensenrechten en dierenwelzijn. Daar moeten bedrijven gewoon goed en verantwoord mee omgaan.”

Voor onze toets op de minimumeisen gaan we uit van de sector waarin een bedrijf actief is, vertelt Van Mansvelt. “Per sector hebben we bepaald welke onderwerpen het meest risicovol zijn. Een thema als arbeidsomstandigheden is bijvoorbeeld in de textielindustrie en de elektronica van groot belang. In de auto-industrie gaat het vooral om klimaatbeleid en CO₂ -uitstoot.”

Vestas bouwt windturbines. “De productie van dat soort elektrische apparaten houdt vooral risico’s in op het gebied van het gebruik van conflictmineralen “, legt Van Mansvelt uit. “Denk aan tin en goud. Veel van deze mineralen komen uit mijnen in de Democratische Republiek Congo. De opbrengst wordt vaak gebruikt om strijdende partijen in dat land en de regio te financieren.”

3. Het gesprek: kritisch en constructief

Uit de openbare informatie van Vestas in bijvoorbeeld de jaarverslagen, viel niet op te maken wat het bedrijf doet om te voorkomen dat conflictmineralen in de producten belanden. Van Mansvelt: “Daarom hebben we contact met ze opgenomen en zijn we in gesprek gegaan.”

Vestas gaf tijdens de gesprekken aan dat het nog te weinig zicht had op conflictmineralen. Van Mansvelt: “Het bedrijf werkt samen met een flink aantal toeleveranciers. Die leveren onderdelen voor de turbines. Het is een gecompliceerde productieketen met veel verschillende spelers. Toch is het van belang om de herkomst van de materialen en grondstoffen die worden gebruikt, scherp op het netvlies te hebben.” Dat vindt niet alleen Triodos Bank.

Van Mansvelt: “Toezichthouders in de Verenigde Staten eisen van beursgenoteerde bedrijven transparantie op dit gebied. En ook in Europa is wetgeving in ontwikkeling. Triodos Bank heeft samen met andere duurzame beleggers in Brussel gepleit voor de verplichting aan bedrijven om over het gebruik en de herkomst van deze conflictgrondstoffen te rapporteren.” Met deze informatie kunnen beleggers voorkomen dat ze beleggen in bedrijven die betrokken zijn bij schending van mensenrechten.

4. Het besluit: wel of niet beleggen?

De gesprekken die Triodos Bank met Vestas voerde, waren vruchtbaar en constructief. Van Mansvelt: “Het bedrijf besloot tijdens de gesprekken om de hele productieketen door te lichten op het gebruik van conflictmineralen. Daar is men momenteel mee bezig. We verwachten er de komende tijd resultaten van. Als helder is waar de grondstoffen vandaan komen, kan men zo nodig overschakelen op grondstoffen die niet ‘besmet’ zijn.”

Door de actieve manier waarop Vestas met de vragen omging, besloot Triodos Research het bedrijf in het Triodos beleggingsuniversum te houden. “Dat besluit namen we in 2015”, zegt Van Mansvelt. “We waren al een langere periode bij het bedrijf betrokken. Het risico op het gebruik van conflictmineralen heeft de laatste jaren steeds meer aandacht. Veel maatschappelijke instellingen zoals ontwikkelingsorganisaties wijzen op het belang van ‘schone’ grondstoffen.”

“Daardoor is het onderwerp ook bij ons in beeld gekomen in relatie tot Vestas. We hebben momenteel regelmatig contact met het bedrijf over de voortgang van de analyse van hun productieketen. In 2018 beoordelen we het bedrijf opnieuw. Dan bekijken we hoe het gesteld is met het gebruik van de mineralen en besluiten we of we of Vestas zich nog altijd kwalificeert voor belegging door Triodos Bank. Vervolgens blijft Triodos Research de dialoog voeren. We vinden het van belang dat bedrijven zich blijvend bewijzen met duurzame prestaties.”

Tekst: Tobias Reijngoud
Fotografie: Fairphone