Per jaar worden er in Nederland een miljoen fietsen bij het grofvuil gezet of aan hun lot overgelaten op de plek waar ze het begeven hebben. Ondernemers Mark Groot Wassink en Tiemen ter Hoeven vinden dit zonde en richtten Roetz-Bikes op. Een sociaal bedrijf dat trendy stadsfietsen maakt van oude fietswrakken. Zij wonnen deze zomer de Triodos Hart-Hoofdprijs, een publieksprijs voor de meest vernieuwende en inspirerende duurzame ondernemer.

PROJECT CV
ROETZ-BIKES
Roetz-Bikes zoekt naar creatieve en duurzame oplossingen voor de verspilling van grondstoffen. Tiemen ter Hoeven en Mark Groot Wassink zien waarde in de 1.000.000 fietsen die jaarlijks worden afgedankt. Elke Roetz-Bike is uniek en tot in detail afgewerkt in een sociale werkplaats.

Nieuwe bestemming

Gemeenten in Nederland weten vaak niet wat ze met afgedankte fietsen aanmoeten. Een deel is nog door te verkopen aan particulieren en bedrijven, maar veel fietsen zijn in zo’n slechte staat dat niemand er belangstelling voor heeft. Groot Wassink en Ter Hoeven hebben binnen drie jaar een productielijn op poten gezet waarin deze fietsen een nieuwe bestemming krijgen. En wat blijkt? Als zij alle onderdelen van de afgedankte fiets uit elkaar gehaald en gesorteerd hebben, dan is er ineens wél belangstelling voor het materiaal. De banden gaan naar een tassenmaker en de wielen en zadels kunnen steeds vaker ondergebracht worden bij fietsenmakers. Het frame en de voorvork worden gebruikt als skelet voor een nieuwe Roetz-Bike.

Design

Met Roetz-Bikes willen de jonge ondernemers de waarde van materialen laten zien en benutten. Ze werkten beide bij een groot adviesbureau, maar konden daar niet het verschil maken op thema’s die zij zo belangrijk vinden. Groot Wassink: “We wilden iets concreets doen. Het had ook een andere bedrijfstak kunnen zijn, maar bij fietsen ligt het zo voor de hand. Het gaat om grote aantallen en het materiaal is al in Nederland.”

Als grondstoffen steeds schaarser worden dan is het van belang dat fietsproducenten in het design al rekening houden met het recyclen van producten. De handvatten van de Roetz-Bikes zijn van kurk en de spatborden worden van hout gemaakt. Het achterlicht is nog wel van plastic, maar werkt sinds kort op oplaadbare batterijen. Groot Wassink: “Ik voel me verantwoordelijk voor mijn product: waar het vandaan komt, hoe het gemaakt wordt, maar ook wat ermee gebeurt als het niet meer aan zijn functie kan voldoen.”

Overtuiging

De fietsen worden grotendeels geproduceerd in een sociale werkplaats in Cruquius, onder de rook van Amsterdam. Door te werken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt krijgt het werk een bijzondere dynamiek. Groot Wassink: “De bouwers zijn vaak het meest gebaat bij structuur en herhaling, terwijl bij ons geen fiets gelijk is. Door met hen samen te werken, worden we continu bij de productie van de fietsen betrokken. Dat werkt heel inspirerend.” Een Roetz-Bike is dus niet zomaar een fiets. Elk exemplaar is uniek en komt voort uit de overtuiging dat productie- en arbeidsomstandigheden verbeterd kunnen worden. Niet alleen bij Roetz- Bikes, maar het liefst maatschappij breed. In september zijn ze een samenwerking met de NS gestart voor de herproductie van hun geel-blauwe huurfietsen. Roetz-Bikes kan in dit project zeventig procent van de fiets hergebruiken én bij een groot bedrijf laten zien dat afgeschreven producten nog van waarde kunnen zijn. “Door mooie producten te maken, willen we een verandering in gang zetten. Het idee van hergebruik moet de norm worden.”

Triodos Bank financiert Roetz-Bikes en andere duurzame ondernemers op het gebied van sociale economie. Wilt u weten welke ondernemers dat zijn? Kijk dan hier.

Tekst: Daphne Rieken
Fotografie: Roetz-Bikes/ Bas Schuurman