Verbinden

Rente en banken zijn nauw met elkaar verbonden. Een bank heeft tot taak om geld van spaarders veilig te beheren. De bank verstrekt met dat spaargeld leningen aan ondernemers die economische en maatschappelijke waarde creëren in de vorm van goederen en diensten.

Een bank heeft in die zin een bemiddelende rol: ze verbindt spaarders die tijdelijk geld over hebben met ondernemers die geld nodig hebben om een onderneming te beginnen, uit te breiden of te verbeteren.

Betalen én ontvangen

Een bank betaalt spaarders een vergoeding voor het geld dat ze tijdelijk in bewaring krijgt en waarmee ze kredieten kan verstrekken. Die vergoeding noemen we rente. Anderzijds ontvangt de bank op haar beurt rente voor kredieten die ze geeft aan ondernemers.

SPAARDERS ALS FINANCIERS VAN
BAKKERS & BOEREN
Doordat mensen spaargeld aan banken toevertrouwen, krijgen die de kans om ondernemers zoals winkeliers of biologische boeren te financieren. Indirect maken spaarders het dus mede mogelijk dat een bakker brood kan bakken en een boer melk kan produceren.

Als het gaat om de kredietverlening, is het beoordelen van risico’s een kernverantwoordelijkheid van de bank. Want met het geld van spaarders moet zorgvuldig worden omgegaan. Voor deze dienstverlening wordt de bank betaald uit de rentemarge. Die marge is het verschil tussen wat de bank aan rente ontvangt op leningen en wat de bank zelf betaalt in de vorm van spaarrente.

Evenwicht

In de samenleving bestaat meestal een zeker evenwicht tussen de omvang van de spaartegoeden en de vraag naar krediet. Maar is er sprake van een scheefgroei tussen beide, dan kunnen centrale banken tijdelijk bijspringen en geld in de economie brengen.

De Europese Centrale Bank (ECB) gebruikt de hoogte van rente die zij zelf rekent ook als stimuleringsmiddel: door een steeds lagere rente te betalen voor geld dat banken bij de ECB onderbrengen (nu zelfs negatief), probeert ze te bereiken dat banken dit geld als leningen zullen uitzetten om economische groei te bevorderen.

Tekst loopt door onder video

Wil je deze video zien?

Cookies zijn nodig om deze video te tonen. Lees er meer over in onze Privacyverklaring

Akkoord

Lage ECB-rente

De rente op de leningen die ondernemers aangaan zou daardoor moeten dalen, en moet het voor bedrijven aantrekkelijker maken om te lenen. Dat dan ook de rente voor spaargeld daalt, is niet meer dan logisch. Er is immers geld in overvloed aanwezig. De lage ECB-rente trekt de spaarrente als het ware mee naar beneden.

Met het beschikbaar stellen van laagrentend geld wil de centrale bank dus de economische groei aanjagen. De effecten van dit stimuleringsbeleid lijken echter beperkt. Vanwege het onzekere economische en politieke klimaat zijn ondernemers terughoudend bij het doen van investeringen en het opnemen van bancair krediet. Ook al is dat nu goedkoop door de lage rente.

ECONOMIE
ONZEKERE TIJDEN
In economisch onzekere tijden zijn consumenten over het algemeen geneigd om hun uitgaven wat te beperken. Daardoor zijn ondernemers en instellingen, zoals een bakker of theater, onzeker over de vraag of ze wel voldoende van hun producten zullen kunnen verkopen, zoals broden of concertkaartjes. Die onzekerheid leidt ertoe dat ondernemers minder snel een investering zullen doen. Ze gaan dan niet snel over tot bijvoorbeeld de aanschaf van nieuwe machines of de verbouwing van hun pand.

Die terughoudendheid is ook begrijpelijk. Want consumenten zetten onder onzekere omstandigheden liever wat extra spaargeld opzij, dan dat ze meer goederen en diensten van ondernemers afnemen. Het leidt er al met al toe dat banken relatief weinig ondernemers vinden om leningen aan te verstrekken.

Ondernemerschap

Tegelijkertijd zijn er veel grote maatschappelijke vraagstukken die vragen om initiatief, ondernemerschap en financiering. Denk aan het verduurzamen van de energievoorziening en de landbouw. Maar ook aan het ontwikkelen van onderwijs, en het verbeteren van de zorg voor de groeiende groep ouderen.

Triodos Bank financiert juist dit soort projecten en initiatieven, en doet dat vooral met spaargeld. Vandaar ook dat onze kredietverlening stevig en gezond groeit, in een tempo dat de bank goed aankan.

De groei van de spaargelden gaat echter nog sneller. Dat verschil is ook wel te verklaren. Het afsluiten van een nieuwe spaarrekening is relatief eenvoudig. Maar kredietverlening kost tijd en vraagt een zorgvuldige afweging.

Positieve verandering

Triodos Bank financiert positieve verandering en duurzame ontwikkeling. We vragen potentiële kredietnemers dan ook naar hun intenties en beoordelen of ze met hun onderneming daadwerkelijk maatschappelijke waarde toevoegen en een bijdrage leveren aan een duurzamer samenleving.

Het verschil in groeitempo van de spaartegoeden en kredietverlening leidt ertoe dat we (nog) niet alle spaargelden direct in kredietverlening kunnen omzetten.

Dat tijdelijke overschot brengen we onder bij de ECB, of lenen we gedurende een korte periode uit aan overheden.

Duurzame kredieten

Voor het tijdelijk onderbrengen van geld rekent de ECB momenteel een negatieve rente. Triodos Bank betaalt dus rente voor het stallen van geld, waar ze daar in het verleden rente voor ontving.

Voor Triodos Bank is dit hopelijk een tijdelijke situatie. Want uiteindelijk wil de bank met de toevertrouwde spaartegoeden, conform haar missie, duurzame ontwikkeling en waardecreatie in de samenleving mogelijk maken. En dat betekent: duurzame kredieten verstrekken en niet het geld stallen bij de ECB.

LEES OOK
VIER VRAGEN OVER RENTE
1. Wat is rente?
2. Hoe bepaalt een bank de rentetarieven?
3. Waarom is de spaarrente lager dan de hypotheekrente of de rente die ondernemers betalen op een lening?
4. Zijn er andere manieren om bij te dragen aan waardecreatie?

Tekst: Tobias Reijngoud
Fotografie: Thomas Claveirole, Europese Centrale Bank